Amazone af, Evenaar over, EU in

Bonjour!

Photoblog ici: http://www.flickr.com/photos/the_mage/sets/72157622833402480/

Ik zit aan Place de Palmistes in downtown Cayenne, genietend van een café na een Vietnamese maaltijdsoep van crevettes, boeuf, porc et poulet. De nummerplaten zijn geel, het brood is langwerpig en ik betaal met euro’s. Gek om weer even in de EU te zijn. Na het vertrek van Emiel uit Brazilië (over mijn avonturen met hem en met Kim schrijf ik later meer) bevond ik me aan de mond van de Amazone, in Belém. Mijn visum was aan het verlopen en ik moest in een week het land uit. Mijn plan om een goedkope vlucht naar Suriname te pakken strandde op andere visumproblematiek. Onze voormalige kolonie is het enige land in Zuid-Amerika waar je als Europese toerist op de bonnefooi niet welkom bent. Ik kon een visum komen kopen bij de ambassade in Brasília. Of op het consulaat in Cayenne, hoofdstad van dat resterende stukje Frankrijk hier. Het leek me wel een mooie tocht, van de gebaande paden af en dwars door de rimboe. De eerste stap was met een boot over de Amazone naar Macapá. Als hangmatpassagier meldde ik me op de São Francisco da Paula. Ik was als een van de laatsten aan boord omdat ik in de stad nog een lang hoofdstuk aan cameraleed probeerde af te sluiten. Na mijn vorige camera tegen een rots gewandeld te hebben was mijn nieuw bestelde exemplaar in eerste instantie bij de Nederlandse douane blijven steken. Na een stevige importheffing heeft Emiel deze toch voor me mee kunnen nemen. Een week heb ik er van kunnen genieten, tot hij tijdens een tocht door de duinen zand heeft gehapt en er mee ophield. Na een mislukte reparatie in een andere stad heb ik in Belém nog eens een vijfdaags budget neergelegd om het autofocusmechanisme te vervangen. Het was een uur voor vertrek van de boot klaar en functioneert nu, hetzij matig, maar daardoor stond ik dus heftig zwetend achteraan de rij op de kade. Dat je ruim op tijd moest zijn om een goed plekje te scoren wist ik al, maar dat de boot zo afgeladen zou zijn kwam toch als een verrassing. Nadat ik van mijn eerste plekje werd weggestuurd omdat het een vluchtroute belemmerde belandde ik zowat in het trapgat. Richting bar op het bovendek, lekker dicht bij de jengelmuziek. Mijn hangmat had ik uitgezocht op de kleur, knaloranje, en het gewicht, zoveel als een t-shirt. Testen of hij stevig en comfortabel genoeg was daar had ik de tijd niet voor gehad. Hij kraakte in eerste instantie gevaarlijk toen ik erin kroop en mijn onderburen keken me wantrouwend aan, maar het is een soort parachutemateriaal en ik vertrouw er inmiddels blind op. Ik had het altijd nog beter voor elkaar dan de jongen (20) die gisteren zijn vrouw en 3 maanden oude dochter gedag had gezegd om een half jaar in Macapá te gaan werken. Zijn werkgever noch zijn collega’s hadden hem ingelicht over het nut van een hangmat en hij was verdoemd tot een plastic stoeltje. De reis zou 24 uur duren, maar we vertrokken een dik uur later omdat er nog twee auto’s ingeladen moesten worden en daar de resterende hangmatten nog naast geinstalleerd moesten worden. In de nacht werden we omsingeld door kleine bootjes en hebben we nog eens 4 uur stil gelegen om de resterende vrije ruimte te vullen met açai, een buitengewoon gezonde amazonebes. Vers zijn ze helaas keihard en er viel dus niet van te snoepen. Tijdens het eerste deel van de reis was de rivier erg breed en was er naast wat vissers en hun netten niet bijzonder veel te zien. Pas na de nachtrust voeren we dichter langs de kant en kon je zwaaien naar de oeverbewoners. Kleine kinderen sprongen massaal in hun kano’s als de boot eraan kwam. De golfslag van ons schip zorgde 4x per week voor vertier. Zo is het leven in de wildernis. Gedurende de reis werd de urinelucht sterker, de technobrega muziek irritanter en de verveelde passagiers dronkener. Gelukkig kon ik me terugtrekken in mijn hangmat en was dit niet een riviertocht van een week. De Amazone is er lang genoeg voor, je kan van Peru tot de Atlantische oceaan. Het vervelendste was dat er geen mobiele telefoonbereik was in de jungle en dat ik vermoedde dat er in de haven van Macapá op me gewacht werd. Mijn couchsurfgastvrouwen zaten inderdaad al 5 uur in onzekerheid, de boot heeft geen GPS of iets dergelijks, dus wij 200+ zielen en een hond kwamen voor hen uit een zwart gat. Een gebiep-biep van jewelste toen er plots een zendmast in de buurt was die een aanstaande aankomst verraadde. De voetbaluitslagen vlogen over het dek. Fluminense 1 – Palmeiras 0. Wat een heerlijke dag!

Tijdens de rit van de haven naar het huis van buurvrouwen Renata en Lorena, de voedingsdeskundige bij wie ik sliep en de biologe die mijn gids was, passeerden we de evenaar. ‘Hemisfero Norte’ stond er op een bord. Vanaf toen draaide het water weer goed om het afvoerputje in. Drie dagen was ik in Macapá. Een saaie stad, ook volgens de dames zelf. Maar omdat het zo’n uithoek is en Brazilië een drang heeft om het gehele grondgebied te koloniseren worden er mensen naartoe gelokt met grote salarissen. Er is een aardig Portugees fort, bij eb kan je in de slikken van de grote rivier voetballen en bij vloed slaan de golven tot op de stoep. Daarmee heb je het wel gezien. Ik vond het wel prima, een rustpuntje. Daarnaast bleek werd het ook een culinaire ontdekkingsreis. Na het proeven van nog meer nieuwe vruchten was er ook verse açai. Niet ingevroren, zonder suiker, zonder muesli en zonder plakjes banaan. Heel anders dan in de rest van Brazilië. Ik dacht: dit ga ik héél erg lekker vinden! Het smaakte heel bitter en naar aarde, wat een deceptie! Schep suiker, schep meel en schep garnalen erbij en het werd wel beter, maar om nou te zeggen Mmmmmmmm..! Nee. Takaká was, ondanks dat het de textuur van snot heeft een iets groter succes. De smaak van de zurige blaadjes en garnalen was goed. En manisoba, met als hoofdbestanddeel de giftige bladeren van de mandioca die je zeven dagen moet koken om ze eetbaar te maken, was zware maar lekker kost. Toch, doe mij als ik mag kiezen maar een lekkere amazonevis. Simpel en smakelijk. Vervolgens een biertje drinken bij de quilombo, gemeenschap van nazaten van weggelopen slaven, en de zon zien zakken in het moerasland. Als ze ooit de omliggende natuurgebieden ontsluiten, waaronder het grootste park ter wereld, wordt het nog eens een toeristische bestemming in plaats van een stopover.

Van Macapá is het nu, in de droge tijd, nog 9 uur met de bus. De vertrektijd is gebaseerd op de natte periode met reistijden tot 24 uur. Nu kom je om 4 uur ’s ochtends aan. Een dutje landloperstijl op een bankje in het busstation tot grensopeningstijd en een tochtje met een gemotoriseerde kano en ineens sta je in Frankrijk. Hotel de Ville, boulangerie, pinnen bij La Poste. Wauw. 40 Euro voor twee uur met de bus, auw! Langs de weg richting cayenne liggen uitgebrande autowrakken van illegale immigranten. Ik word door de gendarmes ook met kritische blik bekeken. Tot ik mijn Europese paspoort tevoorschijn haal lijk ik meer op een Braziliaanse goudzoeker dan een Hollandse rugzaktoerist. Cayenne blijkt bij aankomst een ingeslapen gat te zijn. Overdag is alles dicht, behalve de Chinese winkels. De Brazilianen, Fransen, Surinamers en Guyanezen liggen gedurende het lange heetst van de dag te maffen. Terwijl ik van een versgetapte heineken geniet mis ik de laatste minivan naar Montjoly, waar schooljuf Elodie woont. Openbaar vervoer stopt in dit land om 6 uur. Het ziet er ineens ook heel donker en achterbuurtig uit. Gelukkig neemt een Braziliaanse hamburgermevrouw me onder haar hoede en regelt ze een lift voor me. Mijn Portugees heeft mijn gesproken Frans volledig geblokkeerd. Lezen gaat prima, maar verstaan en iets terugzeggen zijn problematisch, dus alle hulp is welkom. Het huis van Elodie ligt pal aan zee. Lig ik in bed, dan hoor ik de golven op het strand slaan. De geur van mango’s is overal. Heerlijk!

In het weekend ging ik naar Cacao, een dorp met vluchtelingen uit Laos. Men komt er zondagochtend noedels slurpen. Er begint vanaf daar een wandelroute door de diepe jungle. Elodie was richting Surinaamse grens, dus ik ging de woestenij alléén te lijf. Met Laotiaanse loempia’s en sultana’s als proviand daalde ik af onder het bladerdek. Ik vond het erg spannend, want ik had nog nooit in mijn eentje een meerdaagse wandeltocht gemaakt. Ik zou in een refuge in de jungle mijn hangmat kunnen ophangen, maar wist niet hoe die er uit zou zien. De begroeing was zo dicht dat je overdag in het schemerduister liep, lianen groeiden kris kras en gekronkeld zoals in de betere avonturenfilms. Op mieren, muggen en andere kriebelbeestjes waren er weinig dieren te zien. Ik heb een aap tussen de boomtoppen zien slingeren en een paar vogels zien wegfladderen. Maar de geluiden waren te gek! Vooral de straaljagergeluiden die denk ik geproduceerd werden door brulapen waren fascinerend, en ook wel een beetje aangstaanjagend. Ik wilde wel graag voor het donker de carbet bereiken, ik had al urenlang niemand meer gezien. Dat lukte, ik trof vier palen en een golfplaten dak, plus een Zwitser die daar in zijn eentje in de natuur zat. Ik kon nog net mijn hangmat ophangen, een duik in de beek nemen en een loempia eten voor de duisternis alles verzwolg. Behalve de vuurvliegjes, die hun eigen sterrenhemel creëerden. De nacht bracht ook nieuwe geluiden, ik werd op een kikkerconcert getrakteerd en ben de beestjes nog gaan spotten met mijn zaklamp. De junglenacht was verrassend koud en toen de dauw op de bladeren stond trok ik er weer op uit. Af en toe was het spoorzoeken geblazen omdat een omgevallen boom van meters dik het pad versperde. Op een gegeven moment kwam ik nog een boom tegen die van binnen hol was. Ik was even vergeten wat ik over grotten verkennen had geleerd en ging binnnen een foto maken tot ik me wildschrok van de vleermuizen. Een preventieve hondsdolheidprik heb ik niet genomen dus ik maakte me haastig uit de voeten. Aan het einde van mijn watervoorraad had ik nog een beetje pad over, gelukkig bood een cashewboom uitkomst. Het is wrang op de lippen, maar er komt een enorme hoeveelheid vocht uit die vruchten. De cashewnoot zelf zit daarbij aan de buitenkant in een giftige schil, dus je moet niet te gulzig door eten. De wandeling was de collectie muggen, teken en termietenbeten helemaal waard. Er zijn niet veel plekken waar je diep de jungle in kan zonder gids. Leve de Franse boswachters die met gele bordjes en rood-witte strepen paden markeren!

Inmiddels heb ik mijn toegangsbewijs voor Suriname opgehaald en ben ik klaar om morgen die kant op te vertrekken. Er wacht me een couch van een Finse VN diplomaat. Mijn laatste avond hier in het café doorgebracht, waar ik er qua gezichtsbeharing op dit moment helemaal bijhoor. Frankrijk – Ierland, WK kwalificatie. Les bleus hadden een verlenging nodig en iedereen zat op het puntje van zijn stoel toen plotsklaps de ontvangst een kwartier wegviel. Sattelieten lanceren gaat hier als een tierelier, maar het signaal vasthouden is ver weg van de rest van Frankrijk kennelijk toch lastig. De winnende goal met behulp van het handje van Henry hebben we dus alleen maar in de nabeschouwing gezien.

Ander nieuws is dat mijn ouders zaterdag naar São Paulo vliegen en dat ik me na vertrek uit Paramaribo hun kant op ga beleven. Hoe lang ik daarna nog in Zuid-Amerika blijf is nog niet duidelijk. Ik ben sinds gisteren actief op zoek naar werk. Ik probeer dit voorjaar een baantje in Japan te bemachtigen, maar kijk ook naar leuke projecten in Zuid-Amerika en mogelijkheden tot promotieonderzoek of een niet-academische baan thuis. Want nee, ik blijf niet eindeloos weg. Dus wie iets weet om me terug te lokken zoals een droombaan of woonruimte in een grachtenpand, ik heb er weer oren naar!

Salut!
--Martin